Ferramentas Open Access de apoio á investigación

Vimos de engadir na web da biblioteca unha nova sección con diversas ferramentas en acceso aberto de apoio á investigación. Na imaxe que acompaña a este post (Jeroen Bosman & Bianca Kramer, Utrecht University Library) propóñense 6 etapas coas súas correspondentes accións e ferramentas que o investigador pode contemplar ao longo do seu fluxo de traballo para facelo máis aberto.

Nunha primeira fase de investigación inclúese:

- Compartir propostas, poñendo como exemplo a revista RIO, que publica todos os resultados do ciclo da investigación, incluíndo datos, métodos, fluxos de traballo…nunha plataforma colaborativa.

- Empregar bibliotecas de referencias compartidas, propoñendo o xestor bibliográfico Zotero, ferramenta libre para axudar a recoller, organizar, citar e compartir a investigación.

- Comentarios abertos a través de ferramentas como Hypothes.is, que permite manter discusións, ler, estudar, organizar a investigación e tomar notas persoais.

Na segunda fase de análise:

- Pre-rexistro, en sitios como OSF ou AsPredicted.

- Compartir datos en repositorios como Dryad (contén datos referidos a publicacións de ciencias e mediciña), Zenodo (ofrece unha ventá unica para os resultados da investigación europea) ou Dataverse (aplicación web de código aberto para compartir, preservar, citar, explorar e analizar os datos de investigación).

- Compartir código en repositorios como GitHub.

- Compartir cadernos de notas, por exemplo con OpenNotebookScience, web que permite grabar todos os datos da investigación a medida que avanza. Pódense almacenar plans de proxectos, protocolos…

- Compartir protocolos e fluxo de datos con repositorios de métodos científicos como Protocols.io, que permite crear e revisar protocolos.

No que respecta á escritura,  propóñense sitios para redactar en XML aberto como Overleaf ou Authorea e utilizar formatos procesables por exemplo con Jupyter.

A cuarta fase, de publicación, inclúe:

- Compartir preprints, en repositorios como Arxiv ou OSF Preprints.

- Utilizar a revisión por pares aberta, por exemplo en PubPeer, web que permite aos usuarios discutir e revisar a investigación científica.

- Publicación en Open Access, ben a través da vía verde ou dorada.

- Utilizar licenzas abertas como CC0.

Nunha quinta fase de alcance proponse:

- Compartir posters e presentacións, por exemplo en FighShare, que permite gardar todo tipo de documentos resultado dunha investigación que doutro xeito non se publicarían: datos, imaxes, vídeos, figuras, etc.

- Comunicación nas redes sociais

Para finalizar, nunha última fase proponse engadir unha avaliación alternativa, por exemplo con almetrics.