viernes, 25 de octubre de 2024

A investigación da Universidade da Coruña en acceso aberto

Co gallo da semana do acceso aberto dende o servizo de Biblioteca queremos facer un pequeño resumo do traballo feito e coller pulos para seguir adiante, no camiño para acadar o obxetivo da Ciencia Aberta. Para isto imos a botar unha ollada ó portal de investigación da universidade da Coruña, que é a ferramenta que recolle e agrupa a producción científica da universidade. 


Segundo os datos que nel se recollen, o persoal investigador ten producidos uns 57.523 documentos, un 39% dos cales están dispoñibles en acesso aberto, uns 22.723 documentos.














Da producción científica da UDC difundida mediante acceso aberto un 21% son teses, o 59% son artigos e o 20% restante corresponde a outro tipo de publicacións.









Como era de esperar, os artigos de revista supoñen a maior parte da producción científica en acceso aberto, posto que é o formato por excelencia para difundir os avances científicos fronte a outros tipos de documentos.



En canto a distribución de publicacións en acceso aberto por anos, hai que dicir que aínda que Universidade da Coruña se adheriu a declaración de Berlin xa en Xaneiro de 2006, non se aprecia un cambio significativo a partir desa data. Senón que a adopción do acceso aberto foi mais ben un crecemento lento, como pode verse nas imaxes seguintes.




Distribucción de publicacións por ano.











Distribucción de publicacións en acceso aberto por ano.


Tamén se pode apreciar nas imaxes anteriores como foi o tránsito na UDC ó acceso aberto segundo as tipoloxías documentais, sendo os artigos e as achegas a congreso os que máis pronto se adaptaron o acceso aberto, mentres que os libros no se incorporaron prácticamente ate a década dos 20.



Teses


O portal do investigador organiza as teses de xeito independiente do resto de publicacións, e ademáis diferencia entre teses defendidas na UDC e teses dirixidas polo persoal investigador da universidade. Pero en moitos casos unha mesma tese aparece nos dous apartados: por ter sido dirixida por un profesor desta universidade e ser defendida na mesma institución.




   

No caso das teses arredor do 74% delas están publicadas en acceso aberto, as defendidas na UDC están publicadas no RUC e as dirixidas e defendidas noutras institucións no repositorio correspondente. 


Esta alta porcentaxe de teses en acceso aberto non sorprende demasiado se temos en conta que a partir de 2011, coa aprobación do RD 99/2011 que regula os estudos de doutoramento o depósito das teses de doutoramento é obrigatorio, salvo en casos moi concretos. O mesmo tempo que pon de manifesto a importancia dos mandatos e as políticas en favor do acceso aberto para conseguir a súa implantación. 







Máis información:







lunes, 14 de octubre de 2024

Benvidos o novo curso 2024/2025

Dende o servizo de Biblioteca da UDC queremos aproveitar este inicio de curso para presentar os nosos servizos ós novos membros da comunidade universitaria: alumnos, profesorado e persoal de administración e servizos. 

O servizo de biblioteca ofrece recursos, servizos e espazos para facilitar a docencia, o aprendizaxe e a investigación, a través dun sistema bibliotecario único, descentralizado e coordinado, composto pola Biblioteca Central e quince bibliotecas.



A través de CRUNIA, a ferramenta de busca de recursos da biblioteca podedes localizar e acceder tanto ós recursos físicos, como ós recursos en liña que forman parte das coleccións das distintas bibliotecas, e tamén os documentos almacenados no repositorio institucional da UDC.

Na nosa guía para o novo alumnado atoparás a información básica sobre as bibliotecas e os servizos: localización, horarios, coleccións, normativa,  consulta en sala, préstamo, reserva de libros, renovación do préstamo, préstamo intercentros, préstamo interbibliotecario, formación, etc. Algunhas das bibliotecas ofertan a maiores outros servizos como reserva de salas de traballo en grupo, préstamo de ordenadores portátiles  e préstamo de libros electrónicos.





As nosas bibliotecas son ademáis un espacio de encontro para a creación de vínculos entre os membros da comunidade, a universidade e a nosa contorna polo que organizan, difunden e colaboran na montaxe de exposición, coloquios, charlas, clubes de lectura, ... En resumo, unha chea de actividades de ocio que coñeceredes a través das nosas redes. 


E por se fora pouco algunhas das nosas bibliotecas agochan pequenos e grandes tesouros como:

  • A colección audiovisual da Biblioteca de Socioloxia e Ciencias da Comunicación.
  • A sección de comics da Biblioteca de Economia e Empresa.
  • O fondo local de Ferrol e comarca, que forma parte das coleccións da Biblioteca da casa do Patín.
  • A Biblioteca - Arquivo Francisco Pillado Mayor que pertence a Biblioteca da Facultade de Filoloxía.
  • O patrimonio cultural da biblioteca da Escola Técnica Superior de Arquitectura, que grazas as doazóns de moitos arquitectos, converteuse nunha das bibliotecas de arquitectura máis importantes do país. Onde  podemos atopar dende obras do século XVI ata ás bibliotecas dalgunhas das mulleres pioneiras da arquitectura en España. 








miércoles, 24 de julio de 2024

Lecturas de verán 2024

As vacación de verán son unhas datas de merecido descanso que nos permiten desconectar das rutinas e repoñer forzas, físicas e mentais para o seguinte curso.

A lectura, e especialmente a lectura de ficción, é unha actividade con grandes beneficios para a saúde física, mental e psicolóxica da que podemos desfrutar todo o ano, aínda que as veces as obrigas laborais e familiares déixannos sen tempo de lecer que dedicarlle. Por iso as vacacións son as datas perfectas para retomar esta actividade que conta con múltiples beneficios, como mellorar a memoria e a capacidade de concentración; axuda a relaxarse, a controlar a ansiedade e a conciliar o sono; fomenta a imaxinación e aumenta a nosa empatía e a nosa intelixencia emocional. Ademais os estudos de neurociencia revelan que o hábito da lectura axuda a retrasar a aparición de enfermidades como a demencia ou o alzheimer, polo que ven sendo “a mellor ximnasia” para coidar o noso cerebro a longo prazo.




Por iso dende a Biblioteca queremos aproveitar para recomendarvos que adiquedes un chisco das vosas vacacións a sumerxivos na lectura dalgunha das obras que hai nos nosos fondos ou das últimas novidades editoriais. Podedes atopar información sobre novidades:






Nas biblioteca da UDC podedes encontrar algunhas das suxerencias recollidas nas seccións anteriores como as principais obras de Paul Auster, que finou este ano e que recibiu o Premio Principe de Asturias en 2006, as obras de Julia Uceda a poeta afincada en Ferrol que morreu hai uns días e tamén podedes encontrar unhas coleccións temáticas coas obras de Franz Kafka, do que se está a celebrar o centenario da súa morte, e de Rosa Regás.


E tamén nas seccións BIC (Biblioteca de Interese Cultura) das bibliotecas de Arquitectura Técnica, Arquitectura Superior, Ciencias, Ciencias do Deporte e Educación Física, Dereito, Económicas, e Informática tedes unha recopilación de lecturas de ocio de diferentes xéneros e para todos os gustos que se prestan por periodos de 30 días renovables.


Dende o Servizo de Biblioteca desexamos que desfrutedes do verán e das lecturas. 😉

viernes, 12 de julio de 2024

Nova versión do Journal Citation Reports (JCR)

    O pasado 20 de Xuño Clarivate publicou a última versión do Journal Citation Reports (JCR), cos índices de impacto e otras métricas do ano 2023 para as revistas da colección principal da bases de datos Web of Science (WOS): Science Citation Index (SCI), Social Science Citation Index (SSCI), Arts and Humanities Citation Index (AHCI) e Emerging Science Citation Index (ESCI). 

    Esta nova versión o JCR inclúen preto de 22.000 revistas de 113 países organizadas en 254 categorías, 5.871 das cales son Gold Open Access e unhas 544 están incluidas por primeira vez. 

Pero ademáis esta versión ten dúas novidades principais:
  •  A unificación do ranking por categorías.
  • A eliminación do ranking e dos quartís para as revistas de 25 das categorías de Arte e Humanidades.

    Coa unificación do ranking pretendese simplificar o uso do Journal Impact Factor (JIF) e facilitar a avaliación das revistas no seu contexto. Así a partir desta edición deixa de haber un ranking para cada categoría e base de datos por ano para fusionarse nun único ranking de revistas por categoría e ano, tal como se pode ver nas seguintes imaxes.



























Imaxe do JCR 2023 para a categoría Historia e Filosofía da Ciencia





Imaxe do JCR 2024 para a categoría Historia e Filosofía da Ciencia



    Esto pode provocar cambios significativos nos quartís nos que se atopa unha revista respecto a anos anteriores, sobre todo no caso de revistas da base de datos ESCI, que son revistas de nova creación e que teñen xeralmente menos citas, polo que se concentran mayoritariamente no terceiro e cuarto quartíl.




























    Ranking por JIF no SSCI por anos anteriores a 2023 para unha revista da categoría Historia e Filosofía da Ciencia




Ranking por JIF no SCIE por anos a 2023 para unha revista da categoría Historia e Filosofía da Ciencia.



    Ademáis a simplificación do Journal Impact Factor (JIF) a un único decimal, levada a cabo xa na versión do ano pasado, provoca que haxa varias revistas co mesmo JIF e que polo tanto deben ocupar o mesmo posto no ranking de revistas. Esto xera unha distribución desigual das revistas nos diferentes quartís, pero é o xeito correcto de xerar os quartís nunha distribución.


    Por outra banda a fusión dos ranking do JIF por categorías, ten como consecuencia a unificación de categorías presentes nas distintas bases de datos quedando un total de 229 categorías con ranking de revistas e unhas 25 categorías do ámbito das artes e as humanidades para as que non se xera un ranking de revistas, pero sí se lles calcula o JIF.




















    A eliminación dos rankings polo JIF, os quartís e os percentís en 25 das categorías de artes e humanidades débese a que non so non aportan información de valor senón que ademáis poden ser malintrepretados. En opinión do equipo de Clavirate e dos investigadores consultados por este, para comparar as revistas destas áreas recomendase utilizar o ranking polo Journal Citation Indicator (JCI) que é un indicador normalizado, posto que os patróns de citacións destas áreas son diferentes: hay menos citas e máis lentas.

























Imaxe do JCR 2024 para unha revista da categoria Literatura que non ten Ranking por JIF.



Mais información:




viernes, 28 de junio de 2024

Día Internacional do Orgullo LGTBIQ+

O 28 de Xuño celebrase o Día Internacional do Orgullo LGTBIQ+ para reivindicar a dignidade das persoas que pertencen a este colectivo e o dereito a non ser discriminados nin pola sociedade nin polas leis.

Aínda que hoxe en día estas celebracións teñen un carácter bastante lúdico, na súa orixe non o eran. A data elixida, foi na que tiveron lugar violentos enfrontamentos entre a policía e membros da comunidade LGTBIQ+  acontecidos  en Stonewall Inn, Nova York, en 1969. Ese 28 de Xuño foi o comezo da loita polos dereitos do colectivo en todo o mundo, e un ano despois, no 1970 celebrouse por primeira vez o Día do Orgullo.



En España a primeira manifestación tivo lugar na transición, o 26 de Xuño de 1977 en Barcelona. Unha manifestación a que acudiron milleiros de persoas, do colectivo LGTBIG+ pero tamén familiares, representantes sindicais e políticos, a pesares de que aínda estaba vixente a lei sobre peligrosidade e rehabilitación social, que represaliaba tantos os actos como as asociacións ou expresións que supuxeran unha orientación sexual ou de xénero diferente. Unha manifestación que non apareceu na televisión e que acabou en graves disturbios. Un ano despois, o 25 de xuño de 1978 o Frente de Liberación Homosexual de Castilla organizou a primeira marcha do orgullo en Madrid, onde continuou celebrándose, agás no 1980 e no 2020. Nos 90 comezou a ter un carácter máis festivo e a súa sona non deixou de medrar polo que no 2016 o Concello de Madrid declarou a Festa do Orgullo de Madrid (MADO) como Festa de interese xeral.

A primeira celebración do día do orgullo en Galicia tivo lugar en 1981 en Vigo, convocada pola Coordinadora de Colectivos Gais de Galicia (CCGG), coa asistencia dunhas cincocentas persoas, segundo recolleu a prensa, e co apoio de asociacións feministas e de partidos políticos. Pero previamente na Coruña xa tiveran lugar actos en defensa dos dereitos do colectivo, como os que se levaron a cabo en protesta pola expulsión de dous mozos homosexuais na cafetería Manhattan Plaza. A Coruña foi tamén onde se fundou a primeira asociación LGTBI galega a finais dos anos 80, Milhomes, e quizais por iso A Coruña é unha das cidades españolas nas que esta data se vive con maior intensidade. Unha data que se celebra na cidade dende principios do século XX e que deu orixe a un gran festival de música e doutras actividades culturais para celebrar e visibilizar a diversidade sexual e de xénero, o ATLANTIC PRIDE. Un festival que enche de música e cor a cidade dende o 2018 grazas a colaboración entre a asociación Orgullo Coruña (ORCO) e o Concello da Coruña.



Este ano o ATLANTIC PRIDE contará coas actuacións estelares de Nebulosa, Chanel e Rosa López na semana do 7 o 14 de Xullo, pero na cidade celebrase xa eventos culturais e lúdicos durante o mes da man do Concello e de  ALAS Coruña.

A Universidade da Coruña, pola súa banda, ten un fondo compromiso coa diversidade afectiva e de xénero, feito que se reflicte tanto na participación na Rede de Universidades pola Diversidade (RUD) e a firma do seu Manifesto polo día Internacional do Orgullo, e a súa Declaración contra a LGTBIfobiacoma na creación da Unidade de atención a comunidade LGTBIQ+,  dentro de Unidade de Atención a Diversidade (ADI) así como de normativas, protocolos e códigos de conducta.


A Unidade de atención a comunidade LGTBIQ+  ten varias líneas de traballo entre as que destacan: velar polos dereitos de toda a comunidade universitaria e de xeito especial polos das persoas deste colectivo; dar formación, visibilizar e fomentar a investigación sobre as realidades LGTBIQ+ e apoiar e acompañar as persoas do colectivo nas diferentes situacións que estean vivindo, e de xeito especial a aquelas que sofren algun tipo de discriminación, violencia ou as que están a vivir un proceso de cambio de nome e xénero.


As bibliotecas e os bibliotecarios, temos a labor social de ofrecer información e coñecemento libre de censuras e prexuízos, que sirva para construír sociedades máis abertas, tolerantes e diversas. Estes principios recoñecidos tanto a nivel internacional como nacional por asociacións profesionais como IFLA ou SEDIC fundamentan, tanto a inclusión de materiais nas coleccións xerais como a creación de coleccións ou servizos especiais para o colectivo LGTBIGQ+,  como por exemplo o fondo especial do Consello da Cultura Galega, as guías de bibliografía As bibliotecas entenden ou o clube de lectura QUEERUÑA, das Bibliotecas municipais da Coruña.


A Biblioteca da Universidade da Coruña conta tamén cun amplo fondo especializado para o colectivo LGTBIQ+ que cubre todas as áreas temáticas e en todo tipo de soportes, e elabora guías e seleccións de recursos sobre o tema. Por exemplo dende CRUNIA, a ferramenta de descubrimento que da acceso os recursos da biblioteca podes acceder a varias coleccións temáticas sobre o colectivo:

Aínda que en todas a bibliotecas contan con fondos sobre o tema, hai que facer unha mención especial á Biblioteca de Socioloxía e Ciencias da Educación, que ten varias guías en Pinterest de recursos sobre o tema. Son:
Tamén a editorial Sage ten unha colección en acceso aberto sobre temática LGTBIQ+
















miércoles, 15 de mayo de 2024

Luisa Villalta. Letras Galegas 2024

Este ano o Día das Letras Galegas homenaxea a Luisa Villalta (A Coruña 1957-A Coruña 2004). Como violinista, dramaturga, poeta, narradora, ensaísta, filóloga, articulista e educadora, representa a cultura galega contemporánea, á que defende co seu activismo continuo en colaboración con asociacións e proxectos de toda índole.

Naceu e creceu na Coruña. Estudou na cidade e dende os 8 anos estudou música no seu Conservatorio ata chegar a obter a titulación superior en violino -como ela o chamaba-. Tras rematar os seus estudos no Instituto Eusebio da Garda en 1974, estuda en Santiago de Compostela Filoloxía Hispánica e Galego-Portuguesa. Pero sempre seguirá vencellada á música, formando parte de grupos de música, de orquestas como a de Santiago ou da Xove Orquestra de Galicia ou como estudosa. Dende 1988 é profesora de ensino medio en varios institutos e, dende 1991, exercerá como docente no Instituto Isaac Díaz Pardo de Sada. O seu alumnado lembra a súa dedicación en defensa do ensino público e da educación como espazo de libertade e como lugar onde corrixir as desigualdades.

Luísa Villalta foi unha escritora multixenérica que abrazou a poesía, a literatura dramática, a narrativa, o ensaio, o xornalismo de opinión e mesmo cadernos de aforismos e de carácter memorialístico. Pola súa parte, a música artella toda a súa obra literaria e, máis en concreto, a súa poesía e o seu teatro.

Como poeta publicou os libros Música Reservada (1991) -o primeiro de toda a súa obra-, Ruído (1995), Rota ao interior do ollo (1995), En concreto (2004) e Papagaio (2006, póstumo). Participou regularmente en recitais e actos de espallamento da poesía galega tanto na Galiza como no exterior.

Como dramaturga deixounos Concerto para un home só (1989), O representante (1990), O paseo das Esfinxes (1991) e As certezas de Ofelia (1999). E como novelista Teoría de xogos (1997) e As chaves do tempo (2001).

Mostra do seu traballo filolóxico son os libros ensaísticos O don Hamlet de Cunqueiro: unha ecuación teatral (1992) O outro lado da música, a poesía (1999), onde estuda a poesía galega e o seu vencellamento coa música.

O seu artigo “Mulleres si, pero” e o traballo “Por que os homes non nos len?” condensa as súas ideas sobre o feminismo. “O feminismo ten un campo de análise e actuación renovado na medida en que parte da súa mensaxe está a ser reutilizada como un novo meio de aclimatar unha nova feminidade, isto é, mudar o necesario para que nada mude”; e insta ás mulleres a que non se conformen consigo mesmas e amplíen o seu rexistro involucrándose en terreos inhabituais.

Na súa longa traxectoria defendeu activamente a cultura e a lingua galegas: participou nas actividades da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega en calidade de vogal, coordinou a "Área de Revisión histórica e análise crítica da cultura" no Foro da Cultura Galega, e participou constantemente en actos, recitais poéticos, mesas redondas, debates e pronunciamentos públicos.

A Biblioteca Universitaria ten unbo fondo da autora, que pon a disposición de toda a comunidade universitaria. Así mesmo, o Servizo de Publicacións vén de publicar o seu libro Por que os homes non nos len, con prólogo de María Pilar García Negro.

Actos na honra de Luisa Villalta

A Universidade da Coruña celebra o 15 de maio dous actos:

-          10:30 horas. Lectura de poemas no Paraninfo da Reitoría.

-          19:30 horas. Concerto de Chicharrón no xardín da Escola Politécnica de Enxeñaría de Ferrol.

-          A Biblioteca de Filoloxía inagura a exposición “Letras galegas 2024: Luisa Villalta”.  A mostra, amosa fondos propios das bibliotecas da UDC e da Biblioteca-Arquivo Pillado Mayor, como o texto orixinal de ‘Música reservada’, o manuscrito inédito da peza teatral ‘Os pasos contados’ e un caligrama do poema da obra ‘Ruído’, dedicado a Pancho Pillado. Trátase do único caligrama en cor que realizou Luísa Villalta e un dos dous que fixo, xunto ao de ‘Rota ao interior do ollo’.

O acto da Real Academia Galega será o 17 de maio cun pleno extraordinario de Luisa Villalta a partir das 12:30 horas no Teatro Rosalía da Coruña, que se emitirá en directo dende academia.gal. As alocucións sobre a homenaxeada serán pronunciadas polas académicas Ana Romaní e Margarita Ledo, e o académico Euloxio R. Ruibal. A parte musical correrá a cargo da violinista da Real Filharmonía de Galicia Kiyoko Ohashi e da cantante e poeta coruñesa Estíbaliz Espinosa.

A Universidade Sénior da UDC celebra as Letras Galegas con actos en Ferrol e na Coruña, os días 16 e 21 de maio, respectivamente.

O Consello da Cultura Galega e o Concello da Coruña organizan o Concerto das Letras Galegas, cunha obra orixinal do compositor Federico Mosquera e con texto de Luisa Villalta. O 16 de maio ás 20:30 h no Teatro Colón da Coruña.

A A.C. Alexándre Bóveda celebra o xoves 16 o acto Luísa Villalta na lembranza. Nel, tres amigas repasarán a súa vida e obra: Ana Pillado, Marga do Val e Pilar García Negro. Ás 19:00 h.

O Roteiro A Coruña de Luisa Villalta: límite exterior, organizado pola Asociación de Escritores/as en Lingua Galega, terá lugar o 16 de maio ás 17:00 horas.

 Ligazóns de interese

Letras Galegas 2024. Real Academia Galega.

Luisa Villalta: Día das Letras Galegas 2024. Consello da Cultura Galega.

Primavera das Letras 2024. Real Academia Galega.

Setestrelo. Luisa Villalta. Portal das Palabras.

Luisa Villalta para as pequenas e os pequenos. Real Academia Galega.