Open access ou accesso aberto é aquel
que permite o libre acceso ós recursos dixitais derivados da producción
científica ou académica sen barreras económicas ou restriccións derivadas dos dereitos
de copyright sobre os mesmos (Peter Suber, 2006).
O seu obxectivo é facilitar a
accesibilidade dos documentos e a
visibilidade dos autores.
Os orixes deste movemento fundaméntanse
en diversos aspectos: económicos, debido á desproporcionada subida de prezos das
revistas científicas, iniciada na década dos 80 e coñecida como serials crisis;
tamén ó control dos dereitos de copyright sobre os traballos publicados, ou ás imposicións
das editoriais en políticas de acceso e distribución.
As políticas a favor do acceso aberto
estanse fomentando por parte dos gobernos, organismos públicos…e é numerosa a
normativa que afecta ó desenvolvemento do mesmo. Por exemplo en España, a Ley
14/2011, de 1 de junio, de la Ciencia, la Tecnología y la Innovación recolle no seu artigo 37 os principais
aspectos a ter en conta á hora de levar a cabo a difusión en aberto dos
resultados da investigación financiada con fondos públicos e aceptados para su
publicación.
A nivel da Unión Europea, pódense sinalar
como hitos máis importantes:
En canto á Universidade da Coruña é
importante citar que en xaneiro de 2006 firma a Declaración de Berlín, un dos
documentos máis emblemáticos a favor do Open Access, polo que ratifica
públicamente o seu compromiso na defensa e promoción do acceso aberto no que
respecta ós resultados da investigación.
Un dos medios a través dos que se
materializa o acceso aberto son os repositorios, entendidos como arquivos onde
se almacenan recursos dixitais. Poden ser temáticos (se responden a unhas áreas
de coñecemento en particular) ou institucionais (responden á producción dunha
institución).
Según a 'Guía para la evaluación de repositorios
institucionales de investigación', un repositorio institucional de
investigación é un "conxunto de servizos prestados polas universidades ou
centros de investigación á súa comunidade para recopilar, xestionar, difundir e
preservar a súa producción científica dixital a través dunha colección
organizada, de acceso aberto e interoperable".
A nivel de Galicia, citaremos os principais
repositorios institucionais universitarios, centrándonos no da UDC.
No hay comentarios:
Publicar un comentario